ایران کوچینگ

IRANCOACHING

پردازش تصاویر ماهواره‌ای در زمین‌شناسی و معدن

سنجش از دور علم و هنر به دست آوردن اطلاعات در مورد شیء، منطقه یا پدیده‌ای (در طول‌موج‌های بین 4/0 میکرومتر تا 1 متر) از طریق تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده توسط یک دستگاه که با شیء، منطقه و پدیده مورد نظر در تماس نیست، می‌باشد [1]. امروزه بررسی‌های دورسنجی به دلیل داشتن داده‌هایی با دید وسیع و یکپارچه و محدوده‌های طول‌موجی مختلف، از بهترین روش‌ها در پی‌جویی کانسارها شناخته می‌شوند [2]. در واقع دورسنجی ابزار مفیدی برای تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی اعم از زمین‌شناسی ساختمانی و زمین‌ساختی، سنگ‌شناسی و دگرسانی در مراحل اولیه اکتشاف و به‌ویژه در مرحله پی‌جویی و پتانسیل‌یابی ماده معدنی مورد نظر است. تصاویر سنجش از دور دو کاربرد عمده در اکتشاف مواد معدنی دارند [3]: 1- تهیه نقشه زمین‌شناسی و شناسایی گسل‌ها و شکستگی‌هایی که نهشته‌های معدنی را در بر دارند. 2- شناسایی سنگ‌های دگرسان شده بر اساس ویژگی‌های طیفی آن‌ها. یکی از مزایای روش سنجش از دور به کمینه رساندن بررسی‌های سطحی، به‌ویژه در مناطق غیر قابل دسترسی بر اساس اطلاعات طیفی به دست آمده از نقاط دیگر با کانی‌سازی معلوم است [4]. تاریخچه نخستین کاربرد تصاویر ماهواره‌ای در علوم زمین به سال 1972 بر می‌گردد، زمانی‌که نخستین ماهواره لندست توسط سازمان فضایی آمریکا (ناسا) به فضا پرتاب شد. تا آن زمان زمین شناسان از عکس‌های هوائی در اکتشافات منابع معدنی و نفت استفاده می‌کردند. اما با تحول فناوری سنجش از دور و ظهور تصاویر ماهواره‌ای حاصل از ماهواره لندست که حامل سنجنده های MSS و RBV بود و همچنین با توجه به ابعاد این‌گونه تصاویر ماهواره‌ای (185 کیلومتر در 185 کیلومتر)، امکان تهیه نقشه ساختارهای خطی و تولید نقشه خطواره‌های ساختمانی فراهم گردید. ما بین سال های 1972 و 1984 به تدریج با توسعه تکنولوژی سنجنده‌های چندطیفی  نظیر TM وETM ، مطالعه ویژگی‌های طیفی پدیده‌های زمین‌شناسی و کانی‌شناسی منجر به کاربردهای فراتری نظیر تفکیک واحدهای سنگی و تهیه نقشه‌ از نواحی تحت تاثیر دگرسانی گرمابی که در اکتشافات معدنی حائز اهمیت می‌باشد، گردید. تغییرات طیفی در یک پدیده زمین‌شناسی حاصل ترکیبات متفاوت، ناخالصی‌های موجود و یا اختلاف در بافت سنگ‌ها می‌باشد. بخش مادون قرمز نزدیک (SWIR) (2 – 5/2 میکرومتر) مناسب‌ترین بخش جهت شناسایی کانی‌ها خواهد بود. در سال 1999، با پرتاب ماهواره ترا مجهز به سنجنده استر، تحولی در استفاده از این داده‌ها در مطالعات زمین‌شناسی معدنی صورت گرفت. با توجه به اینکه محدوده طول موج 2 – 45/2 میکرومتر در سنجنده استر به 6 باند تقسیم شده است و با توجه به اینکه تعداد زیادی از کانی‌ها در همین محدوده دارای طیف جذبی و انعکاسی بارزی هستند، لذا با اینگونه داده‌ها قابل شناسایی می‌باشند.

 

1-2 کاربرد سنجش از دور در زمینه اکتشاف معدن و زمین‌شناسی

امروزه استفاده از داده‌هاي متنوع سنجش از دور در اكتشافات منابع اقتصادي كانسارها در پي‌جويي‌هاي مدرن معمول شده است. اين مسئله به اين داده‌ها در اكتشاف ذخایر معدني ارزش خاصي مي‌دهد. همان‌طور که گفته شد داده‌هاي سنجش از دور به خاطر وسعت زياد منطقه تحت پوشش و پوشش‌هاي چند طيفي و چند زماني مي‌توانند در شناسايي ايالت‌ها، كمربندها و مكان‌هاي كانه‌زايي مورد استفاده قرار گيرند. سنجش از دور و GIS روش‌هاي نويني هستند كه امروزه بصورت يك ابزار ارزشمند براي تشخيص ذخایر معدني يا جدا كردن مناطق مستعد كانه زايي از ساير مناطق به كار مي‌روند.

شناخت نواحى دگرسانى يکى از عوامل تشخيص مناطق کانه‌دار مى‌باشد. اگر در تشخيص اين مناطق، نوع دگرسانى نيز مشخص شود، مى‌تواند در تعيين الگويى مناسب جهت کانه‌زايى منطقه، مفيد باشد. با استفاده از روش‌هاى مختلف پردازش و بکارگيرى توابع رياضى و روش‌هاى آمارى، نواحى دگرسان‌شده مشخص مى‌شوند. با توجه به اينکه جايگاه کانسارهاى پورفيرى بزرگ دنيا و ذخاير طلاى اپى ترمال، جزاير قوسى و زون‌هاى فرورانش بوده و تمرکز آن‌ها بيشتر در نواحى دگرسان‌شده وسيع و محل گسل‌هاى بزرگ حاشيه دهانه‌هاى آتش‌فشانى يا همراه با تراورتن‌هاى حوالى چشمه‌هاى آب گرم مى‌باشد، لذا بررسى‌هاى دورسنجى مى‌تواند بهترين وسيله در شناخت اين نوع کانسارها باشد. سنگ‌های میزبان کانسارهایی که منشا گرمایی دارند همیشه در نتیجه عملکرد سیالات گرمایی متحمل تغییرات کانی‌شناسی و شیمیایی می‌شوند. در اكتشاف كانسارها يكي از اهداف اصلي شناسايي همين سنگ‌هاي دگرسان شده است كه خود نهايتا ممكن است منجر به كشف توده‌هاي معدنی شوند. نقشه‌برداری زون‌های دگرسانی توسط سنجنده‌هایی که انعکاس و جذب طیفی کانی‌های خاص دگرسانی را در محدوده‌های مختلف طیف الکترومغناطیسی ثبت می‌کنند امکان‌پذیر است. با توجه به اينكه بسياري از خصوصيات طيفي سنگ‌ها و كاني‌ها در محدوده مادون قرمز نزدیک و محدوده حرارتي طيف الكترومغناطيس قابل تشخيص هستند، از سنجنده‌هايی مانند ASTER كه دارای هر دو محدوده طیفی مورد نظر مي‌باشند، می‌توان به منظور شناسايي دگرساني‌هاي مرتبط به منطقه‌های کانه‌زایی استفاده كرد.

تهيه نقشه خطواره‌ها و نقشه شکستگى‌ها و تفسير زمين‌ساخت ناحيه بر اساس شکستگى‌ها به ويژه گسل‌ها راهنمای مناسبی برای بررسی ویژگی‌های ذخاير معدنى مى‌باشند. با توجه به طول گسل‌ها و همچنين محل تلاقى گسل‌هاى اصلى با گسل‌هاى ديگر، مى‌توان محل مناسبى را براى نفوذ ماگما و سپس کانه‌زايى معرفی کرد؛ پس همگى مى‌توانند کليدهاى مناسبى جهت شناخت و اکتشاف ذخاير معدنى باشند.

همچنین تشخيص گسترش سنگ‌هاى ماگمايى با نوع ساخت و زمان آن مى‌تواند راهنماى خوبى براى تشخيص وجود يا عدم وجود ذخاير معدنى باشد. شناسایی توده‌های بازيک بازالتى و آلتراسيون‌هاى سيليکاتى اطراف این سنگ‌های ماگمایی نيز از طريق سنجش از دور امکان‌پذير است.

با تلفيق نتايج به دست آمده از بررسى‌هاى دورسنجى مناطق مورد مطالعه (نوع واحدهاى سنگى، ‌ساختار تکتونيکى، ساختمان‌هاى ماگمايى و دگرسانى‌ها)،‌ مناطقى به عنوان نواحى اميدبخش معرفى مى‌شوند که نسبت به ساير مناطق داراى احتمال بيشترى براى کانى‌زايى هستند.

همانگونه که اشاره شد، بسياري از كانسارها با سازندهاي خاص و يا واحدهاي سنگ‌شناسي خاصي ارتباط دارند. شناسايي اين واحدهاي سنگ‌شناسي و چينه‌شناسي توسط داده‌های سنجش از دور می‌تواند به اکتشافات کانسارهای موجود در آن‌ها کمک کند. همچنین تصاویر ماهواره‌‌ای، زمین‌شناسان را قادر می‌سازد تا ارتباط بین کانسارها و ساختارهای خطی ناحیه‌ای را شناسایی کنند. در یک ایالت کانه‌زایی تعدد شکستگی‌ها و خطواره‌ها می‌تواند راهنمای اکتشاف کانسار باشند، زیرا شکستگی‌ها، مجرایی برای عبور سیالات کانه‌زا هستند. شكستگي‌هاي محلي نيز در تصاوير ماهواره‌ای و با استفاده از روش‌هاي مختلف پردازش تصوير مثل استفاده از فيلترهايي كه عوارض خطي را واضح مي‌سازند قابل تشخيص هستند. البته با وجود اينكه عوارض ساختاري نقش مهمي در تشكيل مناطق معدني دارند همه اين ساختارها لزوماً در ارتباط با كانسارسازي نخواهند بود. به همين جهت ارتباط آنها با دگرساني‌هاي گرمابي در منطقه، قدم بعدي در جهت اكتشاف مي‌باشد. در بسیاری از مناطقی که کانسارسازی انجام شده است، مناطق دگرسان‌شده در ارتباط با کانسار دیده می‌شوند که گاهی وسعت منطقه دگرسان‌شده تا چند برابر خود توده معدنی می‌باشند و به همین جهت از این مناطق به عنوان راهنما جهت اکتشاف کانسار استفاده می‌شود . گاهی در منطقه کانه‌زایی فقط آنومالی‌های ژئوشیمی، بدون تغییری در ظاهر سنگ و خاک منطقه دیده می‌شوند، در اینجا برای اکتشاف کانسارها مطالعات ژئوشیمی خاک و آبراهه‌ای مناسب است. کاربرد سنجش از دور در اینجا ضعیف است، فقط در صورتی که عناصر خاصی در نتیجه کانه‌زایی در منطقه غنی شده باشند و تغییراتی در پوشش گیاهی خصوصاً در اندازه و رنگ برگ‌ها ایجاد کنند این آنومالی‌های ژئوبوتانی در سنجش از دور قابل شناسایی هستند. نوع دیگر دگرسانی ایجاد تغییرات کانی‌شناسی زیادی در منطقه و در سطح زمین است، این نوع دگرسانی، خصوصاً انواعی که در کانسارهای مس نوع پورفیری دیده می‌شوند به راحتی در تصاویر ماهواره‌ای و با روش‌های مختلف پردازش تصویر قابل شناسایی هستند .

 

1-3 سنجنده‌های مورد استفاده در اکتشاف معادن و دلایل استفاده از آن‌ها

سیستم‌های ماهواره‌ای اصلی که امروزه توسط زمین‌شناسان و مهندسین اکتشاف معدن مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارت‌اند از: ماهواره‌های لندست، ماهواره‌های SPOT فرانسه، ماهواره‌های IRS هندوستان، سنجنده استر و ماهواره EO1.

ماهواره لندست شامل تصاویری از آرشیو زمین است. تصاویر لندست شاید اکنون ارزش کمی داشته باشند اما در 100 سال آینده بسیار پر ارزش خواهند بود. امروزه شما می‌توانید تصاویر لندست را از سال 1972 دریافت کنید. تا کنون 8 ماهواره لندست به فضا پرتاب شده که یکی از آن‌ها در مدار قرار نگرفت. لندست 9 در سال 2023 پرتاب می‌شود. ظهور ماهواره‌های لندست با پرتاب ماهواره لندست 1 در سال 1972 آغاز شد که در ابتدا نام این ماهواره تکنولوژی منابع زمین بود که بعدها به لندست تغییر نام پیدا کرد. لندست 1 تا 3 شامل 4 باند مالتی‌اسپکترال با قدرت تفکیک مکانی 60 متر است. اما ماهواره‌های لندست با گذشت زمان کیفیت و رزولوشن مکانی و طیفی بهتری پیدا کردند. لندست 8 تصاویر را در 11 باند و با قدرت تفکیک مکانی 15 متر تا 100 متر جمع‌‌آوری می‌کند.

سنجنده ASTER یکی از پنج سنجنده ای است که توسط ماهواره TERRA در دسامبر ۱۹۹۹ به فضا پرتاب شد و تصویربرداری آن در ماه مارس سال ۲۰۰۰ شروع گردید. این سنجنده با همکاری گروه‌های دولتی، صنعتی و تحقیقاتی ژاپن و ناسا ساخته شد. عرض تصویربرداری توسط این سنجنده ۶۰ کیلومتر است و تصاویر را به صورت فریم‌های استاندارد ۶۰ در۶۰ کیلومتر ارائه می‌دهد. تصاویر ماهواره‌ای استر بر مبنای نیازهای زمین‌شناسی طراحی شده‌اند و در این زمینه کارآیی بسیار بالایی دارند. از ویژگی‌های این سنجنده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• این تصاویر از تفکیک طیفی خوبی در محدوده مادون قرمز نزدیک برخوردارند، محدوده‌ای که می‌توان بسیاری از کانی‌ها را از یکدیگر تفکیک کرد.
• برخورداری از قدرت تفکیک رادیومتریک بسیار خوب (۸ و ۱۲ بیت) که باعث ایجاد تصاویری با کیفیت و نسبت سیگنال به نویز بالا شده است.
• یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این سنجنده دارا بودن تصاویر چند طیفی حرارتی می‌باشد و ۵ باند حرارتی با دقت رادیومتریک 12بیت است که از طریق آن تشخیص و تفکیک سیلیس‌ها، کربنات‌ها و انواع واحدهای سنگی امکان‌پذیر می‌باشد.

 

1-4 چرا باید قبل از عملیات پی‌جویی به سراغ تکنیک‌های سنجش از دور رفت؟

استفاده درست و بجا از فناوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره‌ای به‌عنوان ابزاری موثر در اکتشافات مواد معدنی محسوب می‌شود. متاسفانه مدیران و جامعه کارشناسان اکتشافات معدنی، به فناوری سنجش از دور اعتماد کافی نداشته و در برآورد و تخصیص بودجه پروژه‌های اکتشافی، اهمیت لازم و کافی را به آن نمی‌دهند. شاید دلیل این امر نتایج نادرستی باشد که در برخی موارد در پی جوئی آنومالی‌های طیفی حاصل از نتایج آنالیز تصاویر ماهواره‌ای بدست آمده است باشد که خود نیز بدلیل نبود اطلاعات یکپارچه بین جامعه سنجش از دور و کارشناسان اکتشافات معدنی است. آنچه مسلم است در استفاده صحیح از سنجش از دور به عنوان یک ابزار اکتشاف مواد معدنی، داشتن تحلیل درست از زمین‌شناسی ناحیه‌ای و ساختار زمین‌شناسی منطقه مورد اکتشاف (مدل زمین‌شناسی منطقه) امری است اجتناب‌ناپذیر و مقدم بر هر چیز. در اکتشافات مواد معدنی، زمین‌شناس بایستی از نرم‌افزار‌های پردازش تصویر و نرم‌افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS  برای تلفیق اطلاعات زمینی، داده‌های مربوط به زمین‌شناسی ساختمانی و تصاویر ماهواره‌ای استفاده کند. بسترهای کانی‌سازی گاه بقدری وسیع است که یافتن محل دقیق کانی‌های اقتصادی با استفاده از روش‌های سنتی نظیر نقشه‌های بزرگ مقیاس و اطلاعات زمینی بسیار مشکل، زمان‌بر و پرهزینه می‌باشد. نقش اصلی علم سنجش از دور در کاهش هزینه‌های اکتشافی با محدود کردن ایالت‌های کانی‌سازی (بر مبنای ایالت های متالوژنی) فراهم می‌آید. بدین ترتیب با استفاده از سنجش از دور می‌توان از هزینه پی‌جوئی‌های چکشی زمان‌بر و پر‌هزینه کاسته و در زمان و نیروی انسانی پروژه‌های اکتشافی صرفه‌جویی نمود. به یاری فناوری سنجش از دور، نواحی وسیع از محدوده مورد اکتشاف را در مدت اندکی می‌توان مورد پی‌جویی اولیه قرار داده و مناطقی را که نیاز به مطالعه بیشتر دارد، انتخاب نمود.

 

1-5 شاخص های مهم در اکتشاف مواد معدنی

در اکتشاف مواد معدنی از طریق تصاویر ماهواره‌ای شاخص‌هایی را بایستی مورد توجه قرار داد که با توجه به ژنز و مکانیسم تشکیل کانسار می‌تواند تعیین شود. یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها، دگرسانی سنگ بستر می‌باشد که در اثر نفوذ محلول‌های داغ سرشار از مواد معدنی تحت فشار بالا در سنگ بستر تزریق شده و موجبات تغییرات کانی‌شناسی و شیمیایی را در سنگ بستر فراهم می‌آورد. نواحی تحت دگرسانی گرمابی، اغلب بستر پیدایش کانی‌های اقتصادی مهم فلزی و غیرفلزی هستند. تصاویر ماهواره‌ای قادر هستند، ویژگی‌های طیفی قابل تشخیص و بارزی را برای شناسایی کانی‌های مختلف ارائه دهد. هر کدام از گروه‌های معدنی دارای ویژگی طیفی مخصوص بخود می‌باشد (نظیر کوارتز و فلدسپات که در محدوده طول موج انعکاسی، هیچگونه جذبی را نشان نمی دهد در عوض در ناحیه مادون قرمز نزدیک (VNIR) و مادون قرمز میانی (SWIR) بازتاب بیشتری نشان داده و بیشترین جذب آن در ناحیه مادون قرمز حرارتی (TIR) می‌باشد. داده‌های سنجنده استر (ASTER) با داشتن 14 باند در محدوده‌های خاص و مناسب امواج الکترومغناطیسی، امکان شناسایی برخی از کانی‌ها را فراهم می‌سازد. مهم‌ترین کانی‌هایی که با داده‌های استر قابل شناسائی می‌باشند، آن دسته از کانی‌ها هستند که در ساختمان کریستالی خود دارای یون OH هستند. نظیر کانی کائولینیت، آلونیت، ژاروسیت و سایر کانی‌های اکسیدهای آهن.
برای شناسایی کانی‌ها باید ابتدا ویژگی طیفی جذب و انعکاسی آن‌ها را با توجه به موقعیت باندهای سنجنده، مورد مطالعه و بررسی قرار داد و باندهایی را که دارای جذب و انعکاس قابل توجهی هستند شناسایی نمود. برای مثال کانی کائولینیت در باند 4 دارای حداکثر انعکاس و در باند 5 بیشترین جذب را دارد.

 

1-5-1 معرفی سایت IDB

امروزه شاخص‌های متعددی برای بارزسازی پدیده‌های مختلف وجود دارد. اما متاسفانه پایگاهی وجود ندارد که تمام شاخص‌های موجود را به صورت دسته‌بندی در اختیار کاربران قرار دهد. پایگاه Index-Data-Base (IDB) یک ابزار مفید و کاربردی برای یافتن شاخص‌های مورد نیاز شما می‌باشد. در این سایت می‌توانید شاخص‌های سنجش از دور که بر اساس سنجنده‌های متعددی تعریف شده است را پیدا کنید. در این سایت محدوده‌های طیفی مورد نیاز برای بسیاری از شاخص‌ها معرفی شده است، بنابراین می‌توانید با دانستن محدوده‌های طیفی مورد نیاز هر شاخص، آن را در سنجنده‌های مختلف بارزسازی کنید. در فرمول مربوط به شاخص‌ها طول‌موج‌های معرفی شده با باندهای متناظر هر سنجنده جایگزین می‌شوند.

• از این طریق می‌توانید با انتخاب سنجنده مورد نظر خود شاخص‌های تعریف شده برای این سنجنده در سایت را مشاهده کنید؛ به عنوان مثال برای سنجنده استر 196 شاخص در این سایت تعریف شده است.
• از این طریق شما می‌توانید با وارد حوزه مطالعاتی خود شاخص‌های تعریف شده در این حوزه را مشاهده کنید؛ به عنوان مثال اگر به دنبال شاخص‌های زمین‌شناسی هستید، کافیست حوزه خود را Geology انتخاب کنید.
• این قسمت ترکیبی از دو قسمت بالا است. در این فیلد شما سنجنده و حوزه مطالعاتی خود را باهم به سایت معرفی می‌کنید تا شاخص‌های مربوط به حوزه مطالعاتی شما بر اساس سنجنده معرفی شده خود نشان داده شود.
• در این قسمت، به سایت یک شاخص معرفی می‌کنید و سایت سنجنده‌های مناسب برای به دست آوردن این شاخص را به شما معرفی می‌کند.
• در این قسمت، به سایت حوزه مطالعاتی خود را معرفی ‌‌می‌کنید و سایت سنجنده‌های مناسب برای استفاده در حوزه مربوطه را به شما معرفی شود.
• در این قسمت با انتخاب سنجنده مورد نظر خود، اطلاعاتی مانند تعداد باندها، محدوده‌های طیفی و طول‌موج‌های سنجنده به شما نشان داده می‌شود.
• در این قسمت با انتخاب شاخص مورد نظر خود، به شما گفته می‌شود که این شاخص در کدام حوزه‌های مطالعاتی کاربرد دارد.
• در این قسمت با انتخاب سنسور مورد نظر خود، به شما گفته می‌شود که این سنسور در کدام حوزه‌های مطالعاتی کاربرد دارد.

 

1-6 هدف چاپ کتابی که در دست شماست چه بوده؟

تجزیه و تحلیل رقومی تصاویر، نیازمند استفاده از نرم‌افزارهای پردازش است. استفاده از این گونه سیستم‌ها مستلزم کسب شناخت دقیق از نحوه به کارگیری آن‌هاست. گرچه سیستم‌های متعدد و متنوع موجود در بازار جهانی از نظر امکانات و قابلیت‌ها با یکدیگر متفاوت‌اند، اما از بسیاری جهات، شبیه یکدیگراند. بر این اساس آشنایی با یک نرم‌افزار معروف پردازش تصاویر رقومی، دانشجویان و کارشناسان را در زمینه شناخت ماهیت داده‌های ماهواره‌ای هدایت می‌کند. در این کتاب دو پروژه کاملاً کاربردی گنجانده شده است، که هم می‌تواند دانشجویان را در انجام مراحل پایان‌نامه و پروژه‌های خود کمک کند و هم می‌تواند کمک حال کارشناسان اکتشاف معدن و زمین‌شناسی که در صنعت مشغول به کار هستند، برای رسیدن به مناطق امیدبخش، قبل از عملیات پی‌جویی در محدوده باشد. دو پروژه کاربردی موجود در این کتاب عبارت‌اند از:

• بررسی و بارزسازی دگرسانی‌ها با استفاده از سنجنده استر
• بارزسازی اتوماتیک خطواره‌ها با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای

در هر پروژه تئوری لازم و مورد نیاز به صورت کاملا صریح و بدون هیچ‌گونه پیچیدگی بیان شده است و بلافاصله پس از مباحث تئوری، مباحث نرم‌افزاری به صورت گام به گام در نرم‌افزار توضیح داده شده است. برای راحتی دانشجویانی که به دنبال رفرنس‌های مرتبط با این پروژه‌ها هستند، تمام رفرنس‌های استفاده شده در هر فصل، در پایان همان فصل جمع‌آوری شده است.

 انتخاب این دو پروژه برای این کتاب به دلیل است که اطلاعات مورد نیاز برای افرادی که در زمینه سنجش از دور و معدن یا زمین‌شناسی مشغول به کار و مطالعه هستند، بارزسازی سنگ‌های دگرسان‌شده در محدوده و همچنین شناسایی وضعیت شکستگی‌های موجود در منطقه می‌باشد.

مزیت مهم این کتاب نسبت به سایر محصولات و کتاب‌های موجود در بازار پرداختن به دو پروژه مفید و کاربردی در زمینه معدن و زمین‌شناسی و نشان دادن تمام مراحل نرم‌افزار از 0 تا  100 (از دانلود داده‌ها تا خروجی گرفتن از نتایج) پروژه به همراه نکات کاربردی که حاصل از تجربه انجام پروژه‌های مختلف توسط نویسندگان این کتاب می‌باشد.