اعتمادسازی در کوچینگ:مصاحبه با دکتر سعید جویزاده:
مصاحبه کننده: نیلوفر رضوی
مقدمه اعتمادسازی در کوچینگ:
کوچینگ به عنوان یک روش کارآمد برای توسعه شخصی و حرفهای، در سال‌های اخیر شاهد رشد قابل توجهی بوده است. اما مهم‌ترین عنصری که موفقیت این فرآیند را تضمین میکند، وجود یک رابطه قوی و متناسب بین کوچ و کلاینت است. در این رابطه، اعتماد نقش محوری ایفا میکند. اعتماد نه تنها پایه‌گذاری رابطه کوچینگی است، بلکه به کلاینت اجازه میدهد تا بازتر و صادقانه‌تر با کوچ خود تعامل کند و از فرصت‌هایی که این فرآیند ارائه میدهد، بهره‌مند شود. بدون این اعتماد، حتی بهترین تکنیک‌ها و راهبردهای کوچینگ ممکن است به طور کامل مؤثر نباشند.
ایجاد اعتماد در کوچینگ شامل عناصر مختلفی است که باید به صورت همزمان تقویت شوند. گوش دادن فعال، محافظت از حریم خصوصی، نشان دادن صداقت و حرفه‌ایسم، و ساخت یک محیط امن بدون داوری، از جمله مهم‌ترین راه‌های ایجاد اعتماد هستند. کوچ باید به کلاینت نشان دهد که او به واقعیت‌های کلاینت اهمیت میدهد و آماده است تا در طول فرآیند کوچینگ، به عنوان یک همراه قوی و حامی عمل کند. این اعتماد به کلاینت کمک میکند تا انگیزه بالاتری برای دستیابی به هدف‌هایش پیدا کند و با اطمینان بیشتر به تغییرات لازم روی آورد.
با این حال، ایجاد اعتماد در کوچینگ همواره یک کار ساده نیست. چالش‌هایی مانند عدم اعتماد اولیه کلاینت، اختلافات فرهنگی و شخصی، یا حتی امیدهای بیش از حد کلاینت می‌توانند این فرآیند را دشوار کنند. بنابراین، کوچ باید با صبر، توجه و تکنیک‌های مناسب به این چالشها پاسخ دهد. با استفاده از روش‌هایی مانند تنظیم انتظارات واقع‌بینانه، ایجاد محیطی باز و پذیرنده، و نشان دادن تخصص و تجربه، میتوان اعتماد را به طور موثر ایجاد و تقویت کرد. در نهایت، این اعتماد به کوچ و کلاینت کمک میکند تا به یک رابطه موفق و طولانی‌مدت دست یابند.
نیلوفر رضوی: سلام دکتر جویزاده، ممنونیم که وقتتان را در اختیار ما گذاشتید. امروز میخواهیم دربارهی موضوع مهم «اعتمادسازی در کوچینگ» صحبت کنیم. به عنوان مقدمه، ممکن است توضیح دهید چرا اعتماد بین کوچ و مراجع تا این اندازه حیاتی است؟
دکتر جویزاده: سلام، خوشحالم که در این گفتوگو شرکت میکنم. اعتماد، پایه و اساس هر رابطه ی کوچینگی است. بدون اعتماد، مراجع نمیتواند آسیبپذیری لازم برای بازکردن مسائل عمیقتر را داشته باشد. کوچینگ یک فرایند تحولگراست، و تحول بدون احساس امنیت و باور به اینکه کوچ به دنبال منافع مراجع است، ممکن نیست. اعتماد مانند پلی است که مراجع را از «وضعیت فعلی» به «وضعیت مطلوب» میرساند.
نیلوفر رضوی: چه راهکارهای عملی برای ساخت این اعتماد پیشنهاد میکنید؟
دکتر جویزاده:
۱. شنیدن فعال: باید بدون قضاوت و با تمرکز کامل به حرفهای مراجع گوش داد. این نشان میدهد که به او و دغدغههایش اهمیت میدهید.
۲. شفافیت: از همان ابتدا حدود رابطه، اهداف و انتظارات را مشخص کنید. مراجع باید بداند کوچینگ چه چیزی نیست (مثلاً درمان یا مشاوره).
۳. رازداری: تأکید بر محرمانه بودن گفتوگوها اعتماد را تقویت میکند.
۴. پاسخگویی: کوچ باید خودش الگوی مسئولیتپذیری باشد تا مراجع نیز آن را بیاموزد.
۵. همدلی: نشاندادن درک احساسات مراجع، حتی بدون موافقت با آنها، فضا را امن میکند.
نیلوفر رضوی: چالشهای رایج در مسیر اعتمادسازی چیست؟
دکتر جویزاده:
- ترس از قضاوت: بسیاری از مراجعان بهدلیل تجربیات گذشته، نگرانند اشتباهات یا ضعفهایشان مورد قضاوت قرار گیرد.
- انتظارات نامشخص: اگر کوچ نتواند انتظارات را مدیریت کند، ممکن است مراجع احساس شکست کند.
- تفاوتهای فرهنگی: مثلاً در جوامعی که صحبت از احساسات عادی نیست، ایجاد اعتماد زمان بیشتری میبرد.
- مقاومت در برابر تغییر: گاهی مراجع بهطور ناخودآگاه از اعتماد اجتناب میکند، چون تحول میتواند ترسناک باشد.
نیلوفر رضوی: نقش «فرهنگ» در اعتمادسازی چقدر اهمیت دارد؟
دکتر جویزاده: فرهنگ مانند لنزی است که افراد از طریق آن جهان را میبینند. یک کوچ باید به تفاوتهای فرهنگی احترام بگذارد و خود را با هنجارهای مراجع تطبیق دهد. مثلاً در برخی فرهنگها، ایجاد اعتماد نیازمند صرف زمان بیشتر برای ارتباط غیررسمی پیش از شروع جلسات است. یا ممکن است زبان بدن یا سطح تماس چشمی معنای متفاوتی داشته باشد. کوچ باید هوش فرهنگی داشته باشد تا مرتکب سوءتفاهم نشود.
نیلوفر رضوی: چگونه میتوان سنجید که اعتماد بهدرستی شکل گرفته است؟
دکتر جویزاده: نشانههای واضحی وجود دارد:
- مراجع بدون ترس از مسائل چالشبرانگیز صحبت میکند.
- بازخوردهای کوچ را میپذیرد، حتی اگر انتقادی باشند.
- مسئولیت اقداماتش را برعهده میگیرد و پیشرفت محسوس است.
- در صورت نیاز، اشتباهات کوچ را به او گوشزد میکند (این بالاترین سطح اعتماد است!).
نیلوفر رضوی: اشتباهات رایج کوچها در زمینهی اعتمادسازی چیست؟
دکتر جویزاده:
- قول دادن نتایج قطعی: کوچینگ دربارهی مسیر است، نه نتیجهی تضمینی. وعدههای غیرواقعی اعتماد را نابود میکند.
- مرکزیت دادن به خود: اگر کوچ مدام از تجربیات شخصیاش بگوید، مراجع احساس میکند شنیده نمیشود.
- بیثباتی: تغییر مداوم روشها یا عدم پایبندی به قولها، تصویر غیرحرفهای میسازد.
- عدم پذیرش خطا: کوچی که اشتباهش را نمیپذیرد، الگوی نامناسبی برای مسئولیتپذیری است.
نیلوفر رضوی: با گسترش کوچینگ آنلاین، آیا اعتمادسازی سختتر شده است؟
دکتر جویزاده: چالشها متفاوت شده، اما غیرممکن نیست. در فضای مجازی، عناصری مانند تماس چشمی یا زبان بدن کمرنگتر میشوند، اما میتوان با تکنیکهایی جبران کرد:
- استفاده از دوربین برای ایجاد ارتباط تصویری.
- تمرکز بر تُن صدا و انتخاب دقیق کلمات برای انتقال همدلی.
- ارسال پیامهای پیگیری بین جلسات برای نشاندادن توجه.
- البته در موارد حساس، جلسات حضوری ممکن است ضروری باشد.
نیلوفر رضوی: در پایان، چه توصیهای به کوچهای تازهکار دارید؟
دکتر جویزاده: اعتمادسازی نیازمند صبر و اصالت است. نمیتوانید تظاهر کنید؛ مراجعان دروغ را حس میکنند. به جای تلاش برای «بیعیب» بودن، انسانی بمانید. اشتباهات را بپذیرید، کنجکاو بمانید و هرگز یادگیری را متوقف نکنید. به یاد داشته باشید که اعتماد شکننده است—ساخت آن سالها زمان میبرد، اما نابودشدنش یک لحظه!
نیلوفر رضوی: سپاسگزارم از بینشهای ارزشمندتان، دکتر جویزاده.
دکتر جویزاده: ممنون از شما که این موضوع مهم را برجسته کردید.
اعتماد سازی در کوچینگ: پایه‌گذاری رابطه موفق کوچ و کلاینت
اعتماد سازی در کوچینگ: پایه‌گذاری رابطه موفق کوچ و کلاینت
کوچینگ یک فرآیند است که در آن یک کوچ (coach) به کلاینت (client) کمک میکند تا بهترین نسخه خود را کشف کند، هدف‌هایش را تعیین کند و به دست آورد. اما برخلاف اینکه این فرآیند به نظر ساده برسد، موفقیت آن به وجود یک رابطه قوی و متناسب بین کوچ و کلاینت بستگی دارد. اعتماد سازی یکی از مهم‌ترین عناصر این رابطه است. بدون اعتماد، حتی بهترین تکنیک‌ها و راهبردهای کوچینگ ممکن است به طور کامل مؤثر نباشند. در این مقاله، ما به بررسی اهمیت اعتماد در کوچینگ و روش‌هایی که می‌توانند به ایجاد و تقویت این اعتماد کمک کنند، می‌پردازیم.
بخش اول: چرا اعتماد در کوچینگ حائز اهمیت است؟
1. پایه‌گذاری رابطه موفق
کوچینگ یک رابطه بازنگری‌ای است که نیازمند اعتماد دوطرفه است. کلاینت باید احساس کند که میتواند با کوچ خود باز و صادقانه صحبت کند و بدون نگرانی از داوری یا ارزیابی منفی، افکار و احساسات خود را بیان کند. این اطمینان به کلاینت کمک میکند تا به طور عمیقتر در فرآیند کوچینگ شرکت کند و از فرصت‌هایی که این فرآیند ارائه میدهد، بهره‌مند شود.
2. افزایش انگیزه و پذیرش تغییر
وقتی کلاینت به کوچ خود اعتماد دارد، آماده‌تر است تا پیشنهادات و راهکارهایی که کوچ ارائه میدهد را به جدیت بپذیرد. این اعتماد به کلاینت کمک میکند تا به تغییرات لازم در زندگی یا کار خود روی آورد و انگیزه بالاتری برای دستیابی به هدف‌هایش پیدا کند.
3. بهبود کیفیت تصمیم‌گیری
در کوچینگ، تصمیم‌گیری‌ها اغلب بر اساس گفتگوها و بحث‌های عمیق میان کوچ و کلاینت صورت میگیرد. اگر کلاینت به کوچ اعتماد نداشته باشد، ممکن است اطلاعات کامل و صادقانه را ارائه ندهد، که این موضوع میتواند به کاهش کیفیت تصمیم‌گیری منجر شود. بنابراین، اعتماد به بهبود کیفیت تصمیم‌گیری‌ها کمک میکند.
بخش دوم: چگونه میتوان اعتماد سازی را در کوچینگ ایجاد کرد؟
1. گوش دادن فعال
یکی از مهم‌ترین راه‌های ایجاد اعتماد، گوش دادن فعال است. کوچ باید به کلاینت نشان دهد که به واقعیت‌های او اهمیت میدهد و صدای او را می‌شنود. این شامل استفاده از تکنیکهایی مانند تأیید گفتار کلاینت، پرسیدن سؤالات عمیق و دقیق، و نشان دادن توجه واحده است.
2. محافظت از حریم خصوصی
حریم خصوصی کلاینت یکی از عوامل کلیدی در ایجاد اعتماد است. کوچ باید به کلاینت اطمینان بدهد که تمام اطلاعاتی که در جلسات کوچینگ به اشتراک گذاشته می‌شود، به طور مطلق محفوظ خواهد بود. این اطمینان به کلاینت کمک میکند تا بازتر و صادقانه‌تر باشد.
3. نشان دادن صداقت و حرفه‌ایسم
کوچ باید به کلاینت نشان دهد که او به طور حرفهای و با صداقت به فرآیند کوچینگ پرداخته است. این شامل رعایت مواعید، ارائه راهکارهای عملی و قابل اجرا، و نشان دادن تخصص و تجربه در حوزه کوچینگ است.
4. ساخت محیطی امن و بدون داوری
یکی دیگر از راه‌های ایجاد اعتماد، ساخت محیطی است که در آن کلاینت احساس کند که میتواند بدون نگرانی از داوری یا ارزیابی منفی، افکار و احساسات خود را بیان کند. کوچ باید به کلاینت نشان دهد که ارزش او به عنوان فرد مستقل از عملکردهایش است.
بخش سوم: چالشهای اعتماد سازی در کوچینگ
1. عدم اعتماد اولیه کلاینت
برخی کلاینت‌ها ممکن است از ابتدا به کوچ یا فرآیند کوچینگ اعتماد نداشته باشند. این موضوع میتواند به دلیل تجربه‌های قبلی منفی یا حتی عدم آشنایی با مفهوم کوچینگ باشد. در این حالت، کوچ باید با صبر و توجه به این موضوع کار کند تا اعتماد کلاینت را به مرور زمان به دست آورد.
2. اختلافات فرهنگی و شخصی
اختلافات فرهنگی، جنسیتی یا حتی سنی میان کوچ و کلاینت میتواند به ایجاد اعتماد مشکلاتی ایجاد کند. کوچ باید به این اختلافات حساس باشد و تلاش کند تا این اختلافات را به عنوان فرصتی برای یادگیری و توسعه در نظر بگیرد.
3. امیدهای بیش از حد کلاینت
گاهی کلاینت‌ها امیدهای بیش از حد از کوچینگ دارند و از کوچ منتظر حل سریع مشکلاتشان هستند. در این حالت، کوچ باید از ابتدای فرآیند انتظارات واقع‌بینانه‌ای برای کلاینت تنظیم کند تا اعتماد کلاینت به فرآیند کوچینگ تحت تأثیر قرار نگیرد.
پیام نهایی
رهبری در فرآیند کوچینگ نیازمند ایجاد یک رابطه قوی و متناسب بین کوچ و کلاینت است، و این رابطه به وجود آمدن اعتماد بستگی دارد. اعتماد سازی در کوچینگ نه تنها به کلاینت کمک میکند تا بازتر و صادقانه‌تر باشد، بلکه به کوچ نیز اجازه میدهد تا بهترین راهکارها را ارائه کند. با استفاده از تکنیکهایی مانند گوش دادن فعال، محافظت از حریم خصوصی، نشان دادن صداقت و حرفه‌ایسم، و ساخت محیطی امن، میتوان اعتماد را به طور موثر ایجاد کرد.
با ایجاد اعتماد، می‌توانید رابطه کوچینگی خود را به یکی از موفق‌ترین تجربیات زندگی تبدیل کنید.
بدون نظر