بانکداری در زمان های قدیم مانند امروز به شدت تحت نظارت و نظارت دقیق نبود. در عوض، بانکداری قبلی کاملاً یک عملیات بازار آزاد بود. هر کارآفرینی میتواند بدون هیچ محدودیت یا مجوزی وارد تجارت بانکی شود و از آن خارج شود. در این مقاله، ما سیر تحول بانکداری را ردیابی خواهیم کرد، یعنی اینکه چگونه بانکداری به یک تجارت بسیار منظم تبدیل شده است که امروز است.
طلافروشان به مال داران
حرفه بانکداری، به معنای دقیق کلمه، اولین بار توسط طلاسازان در اروپای قرون وسطی انجام شد. از آنجایی که کار زرگر رسیدگی به کالاهای با ارزش بود، زرگر برای محافظت از موجودی خود در برابر سرقت، خزانه های محکمی می ساخت. ساکنان شهر می خواستند طاق امن طلافروشان را اجاره کنند تا پول خود را حفظ کنند. بنابراین زرگر شروع به سپرده گذاری کرد و این به نوعی تولد بانکداری مدرن بود.
در طی یک دوره زمانی، زرگران متوجه شدند که سپردهها معمولاً بیش از برداشتها هستند. این بدان معناست که اگر 100 سکه طلا نزد زرگر سپرده می شد، از نظر آماری تنها 10 سکه از آنها در هر لحظه برداشت می شد. از این رو زرگرها شروع کردند به قرض دادن پولی که به صورت سپرده نگه داشته بودند، با وجود اینکه مال آنها نبود! این تولد دومین کارکرد عمده بانکداری مدرن یعنی وام دادن پول بود.
گرفتن سپرده و دادن وام با هم ماهیت کار زرگر را به وام دادن پول تغییر داد. در طی یک دوره زمانی، این بیشتر تکامل می یابد و تبدیل به بانکی می شود.
دوران بی نظمی
دوران مدرن شاهد تبدیل وام دادن پول به بانک بود. گرفتن سپرده و دادن وام از طریق سپرده اکنون کار معمول مؤسساتی بود که اکنون بانک نامیده می شود. همچنین، سپرده گذاران مجبور به پرداخت هزینه ای به بانکدار برای حفظ طلاهای خود در انبار امن وی نبودند. در عوض آنها غرامتی را به صورت سود دریافت کردند تا طلاهای اضافی خود را نزد بانکداران پارک کنند.
این دوران بانکهای بینظم بود. بانکداری در این دوران ماهیت کارآفرینی داشت. بنابراین هرکسی که می خواست می توانست یک بانک راه اندازی کند و وارد کار شود. هیچ مجوزی لازم نبود و مقرراتی وجود نداشت. این دوران تا سال 1600 ادامه یافت. در آن زمان بانکداری به تجارت بزرگ تبدیل شده بود و برخی از بانکداران مشهور مانند خانواده مدیچی و خانواده روچیلد از پادشاهان قدرتمندتر به حساب می آمدند!
صدور اوراق بانکی خصوصی
همانطور که بانکداری در طول زمان تکامل یافت، مردم متوجه شدند که حمل مقادیر زیادی طلا در فواصل طولانی ناامن و همچنین ناخوشایند است. شعاع تجارت و بازرگانی به دور و دراز گسترش یافت و حمل پول در فواصل طولانی ضروری شد. این تولد اسکناس بود. بانک های خصوصی اسکناس های بانکی خصوصی صادر می کنند. اسکناس ها چیزی نبود جز رسید طلا که در بانک سپرده شده بود و در صورت ارائه رسید قابل برداشت بود. برخی از این اسکناس ها اسکناس های حامل بودند، یعنی طلا به هر کسی که اسکناس را به بانک می آورد پرداخت می شد. این آغاز چیزی بود که ما امروز از آن به عنوان پول فیات یاد می کنیم!
در یک مقطع زمانی، بیش از 30000 نوع مختلف اسکناس خصوصی در ایالات متحده در گردش بود. ناگفته نماند که این امر سردرگمی فوق العاده ای ایجاد کرد و در نتیجه باید کتاب های خاصی منتشر می شد. این کتابها اصالت و ارزش اسکناسهای مختلف را مشخص میکنند و تا چه حد میتوان چنین اسکناسهایی را به عنوان پرداخت پرداخت کرد.
ظهور بانک های مرکزی
عصر بانکداری بی ضابطه را نیز می توان عصر بانکداری بی وجدان دانست. بسیاری از بانک های پرواز به شب در این دوره به وجود آمدند. برخی از این بانکها «بانکهای گربههای وحشی» نامیده میشدند و کل شهرها و شهرها را از پسانداز خود خارج کردند. برای نظم بخشیدن به این هرج و مرج و جلوگیری از زیان دهی بانک های صادق، بانک های مرکزی به وجود آمدند.
بانکهای مرکزی بانکهایی بودند که بر اساس منشور خاصی توسط دولت ایجاد شدند. آنها به عنوان یک بانکدار برای دولت عمل می کنند. همچنین، آنها مسئول عملکرد صحیح سایر بانک ها در حوزه خود خواهند بود. این زمانی بود که مجوزها برای تجارت بانکی الزامی شد. با این حال، بانک های مرکزی تا حد زیادی یک پدیده قرن بیستم هستند. بسیاری از کشورها تا اواخر دهه 1890 بانک مرکزی نداشتند. بسیاری از منتقدان معتقد بودند که بانک مرکزی یکی از اصول سوسیالیسم است و به نوعی بازارها باید همیشه آزاد باشند. با این حال، بانک های مرکزی در دنیای مدرن همه جا حضور دارند. امروزه یافتن کشوری بدون بانک مرکزی کاملاً غیرممکن است.
بانکداری ذخایر کسری
یکی دیگر از تحولات مهم در سیستم بانکداری مدرن، سیستم ذخیره کسری است. این بدان معنی است که بانکداران فقط باید کسری از وجوه را در سپرده نگه دارند. بنابراین، اگر یک بانک 100 دلار به عنوان سپرده دریافت کند، باید آن را حفظ کند، فرض کنید 10 دلار به عنوان سپرده و بقیه را می توان برای وام استفاده کرد. این مبلغ 10 دلاری توسط بانک مرکزی تعیین می شود و به صورت دوره ای برای افزایش و کاهش حجم پول در صورت نیاز تغییر می کند.
پیش از این، مقدار مشخصی از طلا باید در سپرده نگهداری می شد. با این حال، امروزه اسکناس ها خود ذخایری را تشکیل می دهند که بر اساس آن اسکناس های بیشتری منتشر می شود. برخی از بانک ها دارای ذخایر مازاد هستند در حالی که برخی دیگر در ذخایر خود دچار کمبود هستند. در نتیجه، ذخایر در بازارهای بین بانکی معامله می شود. این بازارها بعداً در این ماژول توضیح داده خواهند شد.
بنابراین، تجارت بانکی در طول زمان دستخوش تغییرات شگرفی شده است. ماهیت اصلی کسب و کار به شدت از نگه داری به اعطای وام ذخیره کامل به بانکداری ذخیره کسری مدرن تغییر کرده است.
بدون نظر