چگونه دردهای گذشته را رها کنیم
پرداختن بیش از حد به آزارهای گذشته می‌تواند بر سلامت عاطفی تأثیر منفی گذاشته و مانع حرکت به جلو و رشد شود. دکتر گروول و همکارانش درباره چمدان‌های عاطفی و چگونگی رهایی از چنگال آنها بحث می‌کنند. کاهش درد و افزایش لذت هدف اصلی است، زیرا این امر منجر به شادکامی بیشتر می‌شود. مدت زمانی که طول می‌کشد تا از یک آسیب عاطفی عبور کنیم در افراد مختلف بسیار متفاوت است و معیاری مبتنی بر زمان نیست، بلکه بیشتر به اهمیت رابطه و میزان دلبستگی عاطفی بستگی دارد. هیچ قانون کلی یا میانگینی برای مدت زمان لازم برای بهبود یافتن وجود ندارد.
پنج راهی که دکتر گروول برای رها کردن دردهای گذشته ارائه می‌دهد عبارتند از:
اتخاذ تصمیم برای رها کردن آن
بیان درد خود و پذیرش مسئولیت
دست کشیدن از قربانی بودن و سرزنش دیگران
تمرکز بر زمان حال، اینجا و اکنون، و یافتن شادی
بخشیدن آنها و خودتان
همه ما انسان هستیم
مصاحبه با دکتر سعید جوی زاده: چگونه دردهای گذشته را رها کنیم؟
مصاحبه‌کننده: دکتر جوی زاده، با تشکر از حضورتان. امروز می‌خواهیم درباره موضوع مهم رهایی از دردهای عاطفی گذشته صحبت کنیم. بسیاری از افراد سال‌ها با این دردها زندگی می‌کنند. به نظر شما چرا رها کردن این بار سنگین دشوار است؟
دکتر جوی زاده: سلام و سپاس از شما. دردهای گذشته مانند چمدان‌های عاطفی هستند که ما بی‌اختیار آنها را حمل می‌کنیم. بخشی از این دشواری به ذهنیت قربانی بودن برمی‌گردد. وقتی خود را قربانی می‌بینیم، ناخودآگاه دیگران را مقصر می‌دانیم و این چرخه را تکرار می‌کنیم. در حالی که رهایی نیازمند پذیرش مسئولیت و تصمیم آگاهانه برای حرکت به جلو است 213.
۱. تصمیم آگاهانه برای رها کردن
مصاحبه‌کننده: اولین قدمی که دکتر جان گروول اشاره می‌کنند، اتخاذ تصمیم آگاهانه است. چگونه این تصمیم را عملی کنیم؟
دکتر جوی زاده: دقیقاً! اینجا تفاوت بین واکنش و انتخاب مطرح است. وقتی در درد غرق می‌شویم، ذهن غیرمنطقی حاکم می‌شود. اما پس از طی دوره سوگ، باید بپرسیم: «آیا می‌خواهم این درد بخشی از هویت من باقی بماند؟». مثلاً در مشاوره‌های تحصیلی، به دانشجویان می‌گویم شکست‌های گذشته نباید تعریف کننده آینده آنها باشد. انتخاب رهایی، مانند بستن یک فصل و شروع صفحه جدید است 13[citation:12].
۲. بیان درد و پذیرش مسئولیت
مصاحبه‌کننده: برخی دردها را در سکوت تحمل می‌کنند. چرا بیان آنها مهم است؟
دکتر جوی زاده: دردِ بیان‌نشده مانند زخمی است که درمان نمی‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد نوشتن یا صحبت با فردی مطمئن، بار عاطفی را کم می‌کند. اما نکته کلیدی اینجاست: پذیرش مسئولیت به معنای سرزنش خود نیست، بلکه یعنی بپذیریم «من هم در این رابطه نقش داشتم». این پذیرش، قدرت تغییر را به ما برمی‌گرداند [citation:9][citation:10].
۳. ترک نقش قربانی
مصاحبه‌کننده: چرا بسیاری در دام نقش قربانی می‌افتند؟
دکتر جوی زاده: چون سرزنش دیگران موقتاً آرامش می‌دهد! اما این کار ما را در گذشته گیر می‌اندازد. در کارگاه‌هایم مثال می‌زنم: اگر استاد راهنمایتان سخت‌گیر است، می‌توانید او را مقصر بدانید یا مسئولیت یادگیری مهارت‌های جدید را بپذیرید. رهایی زمانی آغاز می‌شود که بگوییم: «این اتفاق افتاد، اما من اسیر آن نیستم» [citation:13][citation:14].
۴. تمرکز بر زمان حال
مصاحبه‌کننده: چگونه ذهن‌آگاهی به رهایی کمک می‌کند؟
دکتر جوی زاده: ذهن ما یا در گذشته گیر کرده یا نگران آینده است. تکنیک‌هایی مثل تنفس عمیق یا تمرکز بر حواس پنجگانه (مثلاً طعم چایی که می‌نوشیم) ذهن را به «اینجا و اکنون» برمی‌گرداند. من در کتاب «قوانین روزانه» نوشته‌ام: شادی در لحظه‌های کوچک پنهان است؛ فقط باید چشم‌هایمان را باز کنیم [citation:15][citation:16].
۵. بخشش؛ کلید نهایی
مصاحبه‌کننده: بخشش خود گاهی از بخشش دیگران سخت‌تر است. راهکار شما چیست؟
دکتر جوی زاده: بخشش یعنی بپذیریم همه انسان‌ها ناکامل هستند. پیشنهاد من این است:
لیستی از اشتباهات خود بنویسید و بپرسید: «آیا امروز هم همان تصمیم را می‌گرفتم؟».
اگر پاسخ منفی است، خود را ببخشید. همان‌طور که گروول می‌گوید، ما با دانش محدود آن زمان بهترین انتخاب را کردیم [citation:17][citation:18].
جمع‌بندی:
دکتر جوی زاده تأکید می‌کند: «رهایی از درد، یک فرآیند است نه رویداد. نیاز به صبر و تمرین دارد. اما وقتی گذشته را رها کنید، فضایی برای ایده‌های جدید و موفقیت‌های بزرگتر ایجاد می‌کنید.»
مصاحبه‌کننده: سپاسگزاریم از این دیدگاه‌های ارزشمند!
منابع الهام: اصول دکتر جان گروول در PsychCentral و تجربیات عملی دکتر جوی زاده در کوچینگ تحصیلی و روانشناسی تحولی. 2[citation:18]
بدون نظر