برنامه ریزی طراحی سیستم تولید نیازمندی های ورودی، فرآیند تبدیل و خروجی را در نظر می گیرد. پس از در نظر گرفتن پیش بینی و برنامه ریزی بلندمدت سازمان باید برنامه ریزی ظرفیت را انجام دهد.
ظرفیت به عنوان توانایی دستیابی، ذخیره یا تولید تعریف می شود. برای یک سازمان، ظرفیت توانایی یک سیستم معین برای تولید خروجی در بازه زمانی خاص است . در عملیات، ظرفیت مدیریت به عنوان مقداری از منابع ورودی در دسترس برای تولید خروجی نسبی در یک دوره زمانی نامیده می شود.
به طور کلی، ظرفیت به عنوان حداکثر ظرفیت تولید گفته می شود که می تواند در یک برنامه کاری معمولی به دست آید.
برنامه ریزی ظرفیت برای تعیین استفاده بهینه از منابع ضروری است و نقش مهمی در فرآیند تصمیم گیری ایفا می کند، به عنوان مثال، گسترش عملیات موجود، اصلاح خطوط تولید، شروع محصولات جدید و غیره.
برنامه ریزی ظرفیت استراتژیک
تکنیکی که برای شناسایی و اندازه گیری ظرفیت کلی تولید استفاده می شود، برنامه ریزی ظرفیت استراتژیک نامیده می شود. برنامه ریزی ظرفیت استراتژیک برای منابع سرمایه فشرده مانند کارخانه، ماشین آلات، نیروی کار و غیره استفاده می شود.
برنامه ریزی ظرفیت استراتژیک ضروری است زیرا به سازمان در برآوردن نیازهای آتی سازمان کمک می کند. برنامه ریزی تضمین می کند که هزینه عملیاتی در حداقل سطح ممکن بدون تأثیر بر کیفیت حفظ می شود. این تضمین می کند که سازمان رقابتی باقی می ماند و می تواند به برنامه رشد بلندمدت دست یابد.
طبقه بندی برنامه ریزی ظرفیت
برنامه ریزی ظرفیت بر اساس جدول زمانی به سه دسته اصلی برد بلند، متوسط و کوتاه برد طبقه بندی می شود.
ظرفیت بلند مدت: ظرفیت بلند مدت یک سازمان به ظرفیت های مختلف دیگری مانند ظرفیت طراحی، ظرفیت تولید، ظرفیت پایدار و ظرفیت موثر وابسته است. ظرفیت طراحی حداکثر خروجی ممکن است که توسط سازنده تجهیزات در شرایط کاری ایده آل نشان داده شده است.
ظرفیت تولید حداکثر خروجی ممکن از تجهیزات در شرایط کاری عادی یا روز است.
ظرفیت پایدار حداکثر سطح تولید قابل دستیابی در شرایط کاری واقعی و با در نظر گرفتن خرابی معمولی ماشین، تعمیر و نگهداری و غیره است.
ظرفیت موثر سطح تولید بهینه تحت برنامه های کار و کار از پیش تعریف شده، خرابی معمولی ماشین، تعمیر و نگهداری و غیره است.
ظرفیت میان مدت: برنامه ریزی ظرفیت استراتژیک که توسط سازمان برای 2 تا 3 سال یک چارچوب زمانی انجام می شود، برنامه ریزی ظرفیت میان مدت نامیده می شود.
ظرفیت کوتاه مدت: برنامه ریزی استراتژیک که توسط سازمان برای بازه زمانی هفتگی یا فصلی روزانه انجام می شود، برنامه ریزی ظرفیت کوتاه مدت نامیده می شود.
هدف برنامه ریزی ظرفیت
هدف نهایی برنامه ریزی ظرفیت، برآورده ساختن سطح فعلی و آینده نیاز با حداقل اتلاف است. سه نوع برنامه ریزی ظرفیت بر اساس هدف عبارتند از: برنامه ریزی ظرفیت رهبری، برنامه ریزی استراتژی تاخیر و برنامه ریزی استراتژی مطابقت.
عوامل موثر بر برنامه ریزی ظرفیت
برنامه ریزی ظرفیت موثر به عواملی مانند تأسیسات تولید (طرح، طراحی و مکان)، خط یا ماتریس محصول، فناوری تولید، سرمایه انسانی (طراحی شغل، جبران خسارت)، ساختار عملیاتی (برنامه ریزی، تضمین کیفیت) و ساختار خارجی (سیاست، مقررات ایمنی)
برنامه ریزی ظرفیت پیش بینی v/s
سناریویی وجود دارد که در آن برنامه ریزی ظرفیت انجام شده بر اساس پیش بینی ممکن است دقیقاً مطابقت نداشته باشد. برای مثال، ممکن است سناریویی وجود داشته باشد که تقاضا بیش از ظرفیت تولید باشد. در این شرایط، یک شرکت باید نیاز خود را با خرید از خارج برآورده کند. اگر تقاضا برابر با ظرفیت تولید باشد. این شرکت در موقعیتی قرار دارد که از ظرفیت تولید خود نهایت استفاده را ببرد. اگر تقاضا کمتر از ظرفیت تولید باشد، شرکت می تواند تصمیم بگیرد که تولید را کاهش دهد یا خروجی آن را با تولیدکنندگان دیگر به اشتراک بگذارد.
بدون نظر