کتاب کوچینگ اگزیستانسیال:چگونه می توانم شادتر باشم؟

این کتاب مقدمه¬ای بر موارد ضروری کوچینگ اگزیستانسیال است، مقدمه¬ای کوتاه و ملموسی که یک نقطۀ آغاز ایده¬آل برای آشنایی با رویکرد اگزیستانسیال به کوچینگ و زندگی خواهد بود. این نوشتار سعی ندارد به¬عنوان فصل¬الخطاب این رویکرد عمل کند یا سیستمی خاص برای کوچینگ افراد به¬صورت اگزیستانسیال ارائه دهد (اگرچه برخی از مدل¬ها و دستورالعمل¬ها به¬گونه¬ای ارائه شده است که خواننده را با خود درگیر کند)، اما بیشتر گشایشی است بر درک این چهارچوب، درک ایده¬های اصلی آن و جمع آوری ابزار، جزئیات و اطلاعات کافی برای آنکه از آنچه از فعالیت کوچینگ موجود یا در زندگی¬ خودتان آموخته¬اید، استفاده کنید.

من اصول اصلی کوچینگ را به شما معرفی می¬کنم، اما بیشتر بر اصول اگزیستانسیال، مسائل کلیدی، مدل¬ها و کاربردهای کوچینگ اگزیستانسیال معطوف خواهم شد و سؤالات و تمریناتی را برای شما ارائه خواهم داد که هم¬زمان با بازی با مفاهیم، آن¬ها را در عمل امتحان کنید. این کتاب سعی دارد بر مهارت¬ها و دانش موجود بیافزاید (که، چه باور کنید یا نکنید، همه شما از آن برخوردار هستید)، نه¬اینکه به¬طور کامل جایگزین سایر کتاب¬های کوچینگ و فلسفه شود. این نوشتار مفاهیم بنیادی فلسفۀ اگزیستانسیال را به‌همراه شایستگی¬های مورد¬نیاز این رویکرد معرفی می¬کند تا یا بتوانید رویکرد کوچینگ اگزیستانسیال را به¬طور کامل پذیرا شوید یا اجازه دهید درکی از فلسفه به سبک کوچینگ موجود شما افزوده شود.

کوچینگ اگزیستانسیال به افراد کمک می¬کند تا به آن دسته از سؤالات ابدی بشری بپردازند که همۀ ما (بعضی بیشتر و بعضی کمتر) در سطح عمیق¬تری از زندگی روزمره احساس می¬کنیم. سؤالاتی مانند چگونه می¬توانم شادتر باشم؟ معنای زندگی (من) چیست؟ چگونه می¬توانم اصیل باشم؟ انجام چه کاری صحیح است؟ آیا این واقعاً تمام زندگی است؟ هدف من چیست؟ آیا خوب زندگی می¬کنم؟
جنبۀ دیگری که ما به¬عنوان یک انسان در آن اشتراک داریم این است که همۀ ما به‌واسطۀ انسان¬بودن و بودن در جهان با دیگران، با شرایط خاص گریزناپذیری روبه-رو هستیم. باید به¬طور مکرر از مرگ اجتناب¬ناپذیر خود و این واقعیت آگاهی داشته باشیم که همه¬چیز، از چیزهای مهم گرفته تا پیش پا افتاده پایان می¬یابد. همۀ ما باید بدون اطمینان از نتیجه انتخاب کنیم. دلبستگی در دنیایی که با ناپایداری تعریف شده است، با ذات ما عجین است و ما حیوانات اجتماعی هستیم که نیاز مبرم به ارتباط با دیگران داریم، اما در¬عین¬حال برای فردیت خود ارزش قائل هستیم و باید با این واقعیت زندگی کنیم که هیچ¬کس نمی¬تواند به¬طور کامل و واقعی تمامیت وجودمان را ببیند. این شرایط و شرایط دیگر که غالباً به آن¬ها مسلّمات یا شرایط انسانی گفته می¬شود، واقعیاتی اجتناب¬ناپذیر از زنده بودن را ارائه می¬دهند که ما را با محدودیت¬ها و همچنین امکاناتی روبه¬رو می¬کنند. ما می‌توانیم این احساسات را اغلب به¬عنوان نوعی اضطراب، خستگی، ناراحتی یا ترس به‌شدت احساس کنیم.

از منظر کوچینگ، این پرسش¬ها و شرایط غالباً در هستۀ اصلی چالش¬های روزمره¬ای قرار دارند که گاه به¬طور ضمنی و گاهی به¬طور صریح، مُراجعان برایمان می¬آورند. گرچه بررسی این مسائل و نگرانی¬ها همیشه مورد¬نیاز نیست (یا شاید حتی از سوی مُراجعان مطلوب نباشد)، اما درک انسان از این راه بسیار ارزشمند است و در بعضی مواقع چنین اکتشافاتی می¬تواند تأثیر عمیقی داشته باشد و نحوۀ تجربه و زندگی آن¬ها را تغییر دهد. این امر زمانی صادق است که مُراجع در زندگی خود احساس ناهمجوری یا عدم¬اصالت می‌کند، جایی که فشارهای اجتماعی، نحوۀ شکل¬گیری هویت و جهان¬بینی آن¬ها در طول رشدشان، خودانتظاری، ترس و اضطراب باعث ایجاد دوراهی¬ها و گزینه¬هایی می¬شود که احساس می¬کنند قادر یا مایل نیستند، آن¬ها را برآورده کنند؛ زمانی¬که خود را در موقعیتی می¬یابیم که دیگر نمی¬توان انکار کرد که ¬این مسلّمات و پارادوکس¬ها وجود دارد و انتخاب زندگی توأم با آسودگی یا خوشبختی جز با فریب خودمان یا صرف انرژی زیاد برای نگه‌داشتن یک توهم ممکن نخواهد بود. اینجاست که کوچینگ اگزیستانسیال نقش بسزایی ایفا می¬کند و این کتاب اصول اصلی آن را به شما معرفی خواهد کرد.

فهرست موضوعات

به¬طور خاص، این موارد از این قرارند:
• چهارچوب کلّی برای فعالیت کوچینگ؛
• تفاوت¬های اساسی بین کوچینگ اگزیستانسیال و فعالیت¬های دیگر؛
• ایده¬های اگزیستانسیال و خاستگاه فکری آن¬ها؛
• چهار دغدغۀ اصلی اگزیستانسیال، یعنی مرگ، بی¬معنایی، انزوا و آزادی، شامل بن¬مایه¬هایی مانند زمان و پایان¬ها، انتخاب و تصمیم¬گیری، عدم-قطعیت، اصالت، هویت و خود، تأثیر دیگران، اهمیت جهان¬بینی و باورها و چگونگی نمایش این بن¬مایه¬ها در زندگی روزمره؛
• مکانیزم¬های دفاعی روانشناختی در برابر رنج اگزیستانسیال و مفهوم «خود‌فریبی»؛
• «راه¬حل»¬های اگزیستانسیال؛
• چگونه می¬توان پایه¬های صحیح را با مُراجعان خود گذاشت؛
• مدل¬ها و دستورالعمل¬های کاربست کوچینگ اگزیستانسیال؛
• ابزارها و تکنیک¬هایی، مانند پرس¬و¬جوی پدیدارشناختی و کار با اینجا و اکنون؛
• کوچینگ اگزیستانسیال در کسب¬وکار و رهبری؛
• ملاحظات اخلاقی؛
• ادغام اگزیستانسیالیسم در رویکردهای موجود به کوچینگ؛
• نحوۀ پذیرش مُراجعان به¬عنوان کُوچ اگزیستانسیال.
شما تا پایان این کتاب درکی از چشم¬انداز کوچینگ به¬دست خواهید آورد؛ جایگاه آن کجاست، چگونه به اجرا در¬می¬آید و چگونه می¬تواند در کاربست کوچینگ به¬کار آید. امیدوارم از خواندن این کتاب لذت ببرید و برای شما و مُراجعان ارزشمند باشد. اگر سؤال، نظر یا ایده¬ای داشتید، مشتاق شنیدن آن¬ها خواهم بود.

هدف این کتاب

به شیوۀ کار یک کُوچ در ابتدای رابطه¬اش که با مُراجعان قرارداد واضحی منعقد می¬کند، من هم در اینجا باید توضیح دهم این کتاب چه کاری می¬تواند برایتان انجام دهد و چه کاری نمی¬تواند. این کتاب که در اصل در دورۀ آموزش کُوچ پیشرفته بین سال¬های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ برای مرکز کوچینگ آنیماس تهیه و ارائه شد، اهداف زیر را دنبال می¬کند:
• کوچینگ را به¬عنوان ابزاری قدرتمند برای تغییر، رشد، درک و تحول معرفی می¬کند؛
• مقدمه¬ای بر فلسفۀ اگزیستانسیال ارائه می¬دهد (که بنیان¬های رویکرد اگزیستانسیال به کوچینگ را فراهم می¬آورد)؛
• نگرش اگزیستانسیال را در چهارچوب کوچینگ قرار می¬دهد و مشخص می¬کند که چگونه می¬تواند برای کوچینگ سودمند باشد؛
• برخی از تکنیک¬ها و مدل¬هایی را ارائه می¬دهد که کُوچ¬ها ممکن است آن¬ها را مفید یابند و اینکه به آن¬ها کمک خواهد کرد که عناصر اگزیستانسیال را به کاربست خود اضافه کنند؛
• به خواننده ¬این آزادی را می¬دهد که هر جنبه¬ای از این کتاب را در زندگی و یا فعالیت خود ادغام کند و به¬دنبال تجویز سیستمی واحد کوچینگ یا زندگی اگزیستانسیال برای همگان نیست.
از آنجا که اگزیستانسیالیسم ریشه در فلسفه دارد، با شبکۀ پیچیده¬ای از پیشنۀ پژوهش و ایده¬ها پیوند خورده است و به¬وسیلۀ مکتب فکری واحد یا شخص برجسته¬ منفرد اداره نمی¬شود، لذا این کتاب:
• ادعا نمی¬کند که راهنمای کاملی برای فلسفۀ اگزیستانسیال است. هدف این است که دریچه¬هایی برای تفکر شما و نحوۀ ملاقاتتان با افراد بگشاید و منابع خواندنی مفید و بیشتری فراهم آورد تا کُوچ علاقه¬مند بتواند خود را بیشتر غوطه¬ور سازد. درک کامل نگرش اگزیستانسیال در یک کتاب کوتاه نمی¬گنجد. این امر مستلزم تأمل بر این نکته است که نگرش اگزیستانسیال به چه نحوی با تجربۀ شما از حضور در جهان در ارتباط است، به خودتان اجازه دهید جهان¬بینی و سیستم اعتقادی موجود خود را به چالش بکشید و افکار بالقوۀ ناخوشایند را شجاعانه جستجو کنید تا چهارچوب انعطاف-پذیرتری برای زندگی، زندگی¬کردن و کوچینگ بسازید. این فرایند به زمان نیاز دارد و خوانندۀ کتاب ترغیب می¬شود که اجازه دهد این درها گشوده شود، آنچه در پس آن¬هاست هضم و پردازش شود و آنچه را که مفید است به¬تدریج با روش کوچینگ و با تعامل با کار، زندگی و افراد اطرافتان ادغام شود.
• دقیقاً به شما نمی¬گوید که کوچینگ اگزیستانسیال چگونه انجام می¬شود. هر کُوچ باید خودش تصمیم بگیرد که چگونه از نگرش اگزیستانسیال در کارش استفاده کند. گرچه بن¬مایه¬های مشترکی در کاربست اگزیستانسیال وجود دارد، اما هیچ روش درستی وجود ندارد.
• سعی نمی¬کند شما را به چیزی متقاعد کند یا تلاش نمی¬کند شما خود را کُوچ اگزیستانسیال معرفی کنید. من معتقدم که کار هر کُوچ می¬تواند با صرف مقداری زمان و تأمل بر روی «شرایط انسانی»، روش¬های مختلفی که بر افراد تأثیر می‌گذارد و نحوۀ نمایش آن در اتاق کوچینگ، فارغ از اینکه چه رویکرد در کار کوچینگ اتخاذ شده باشد، سودمند باشد. اندیشمندان اگزیستانسیال می¬توانند بینش¬های ارزشمندی در این زمینه اضافه کنند. این کتاب (به¬طور ایده¬آل در ترکیب با برخی از آموزش¬های خاص، کوچینگ یا فضای دیگری که در آن می¬توانید با دیگر همنوعان خود در تماس باشید) به شما کمک خواهد کرد توانایی خود را برای رویارویی با مُراجعان خود به روش کل¬گرایانه¬تر توسعه دهید و در¬عین¬حال تمام ابعاد اگزیستانس آن¬ها را با فهم بسیار از چالش¬هایی که در زندگی برای هر¬كدام از ما در زندگی فارغ از فرهنگ، جنسیت، تربیت، زمینۀ اقتصادی اجتماعی، سلامت یا سایر عوامل پیش می¬¬آید، در¬نظر بگیرید.
باید این نکته را متذکر شوم که ما به¬عنوان انسان به¬دنبال راحتی، هماهنگی و آرامش هستیم (عدم¬وجود تعارض درونی). از آنجا که متفکران اگزیستانسیال اساساً درگیری و معضلات درونی اجتناب¬ناپذیری را کشف می¬کنند که در دل تجربۀ بشری قرار دارد، این کتاب می¬تواند شما را با برخی از چشم¬انداز¬های بی¬قرارکننده دربارۀ معنای انسان¬بودن مواجه سازد (برخی ممکن است تا آنجا پیش بروند که آن-ها را «حقایق» بنامند، چراکه این موارد قطعاً نتیجه¬گیری¬های فلسفی محکمی¬اند)؛ بنابراین بهتر است با آگاهی از این موضوع به خواندن این کتاب ادامه دهید که برخی از افکار و ایده¬های ذکر¬شده در این کتاب ممکن است با جهان¬بینی موجود شما تضاد داشته باشد و ممکن است در ادامۀ کتاب در شما احساس بی¬قراری ایجاد کند. در تمام این کتاب سؤالات تأمل¬برانگیز خواهید یافت که شما را به کاوش عمیق¬ در اگزیستانس خودتان، اینکه چه¬کسی هستید و چه ارتباطی با جهان دارید، هدایت خواهد کرد.
من شخصاً تصمیم گرفتم که چشمانم را تا جای ممکن باز نگه دارم و نقاط کور خود را در ارتباط با جهان و خودم کشف نمایم، حتی اگر مجبور شوم با برخی جنبه¬های تاریک آنچه هستم، از¬جمله باورهای غیرمنطقی که مرا آسوده نگه می-دارند، مواجه شوم؛ زمینه‌هایی که در آن¬ها از تصمیم¬گیری¬های دشوار اجتناب کردم یا موقعیت¬هایی که در آن برخلاف آنچه اعتقاد دارم، عمل نمودم.
با این اوصاف، به همۀ کسانی که آگاهانه و عامدانه تصمیم می¬گیرند بر برخی موضوعات چشم ببندد تا راحت¬تر زندگی کند، احترام می¬گذارم؛ نادانی می¬تواند سعادت باشد. با¬¬این¬¬حال، من به این نتیجه رسیدم که وقتی دربارۀ زندگی خودم و جهان عمیق¬تر بیاندیشم، در دراز¬مدت زندگی بهتری خواهم داشت. من به¬واسطۀ همین جستجو برای دانش و درک است که می¬نویسم، آموزش می¬دهم، منتور هستم، سؤال می¬کنم و با همنوعانم درگیر می¬شوم. این شجاعت می¬خواهد و مطمئناً یک سفر چالش¬برانگیز است، اما یاد گرفته¬ام آن را بپذیرم و این امر با هیچ روش دیگری قابل¬حصول نبود. مایۀ خشنودی من خواهد بود که در این سفر اکتشافی در پی یافتن معنای انسان¬بودن و نحوۀ استفاده از این برای کار با مُراجعان کُوچینگ با من همراه شوید.