در دنیای پر سرعت امروز، همه ما یک زندگی مجازی موازی با یک زندگی واقعی داریم. چت های زنده معمولی در اسکایپ یا به روز رسانی وضعیت در فیس بوک، که تضمین می کند فرد با آشنایان پراکنده خود در ارتباط باقی می ماند، بسترهای اجتماعی را برای وجود این “دنیای مجازی” فراهم می کند. هنگامی که این گروه از افراد برای یک هدف یا هدف مشترک با یک چشم انداز مشترک گرد هم می آیند، نه فقط یک “تیم” بلکه چیزی را تشکیل می دهند که ما امروز آن را “تیم مجازی” می نامیم.

خاستگاه تیم های مجازی

با توجه به Dictionary.com، کلمه “مجازی” معنای خود را از “فضیلت” در اوایل قرن چهاردهم گرفته است. اما در اواخر دهه 1950، معنای جدیدی از “به طور موقت شبیه سازی شده یا توسعه یافته توسط نرم افزار کامپیوتری” آغاز شد. در گذشته نه چندان دور، تیمی متشکل از اعضای کم و بیش یک فرهنگ بود که در یک مکان و زمان با هم کار می کردند تا به یک هدف تعریف شده دست یابند. فروش فزاینده رایانه های شخصی در دهه 1960 به دنبال محبوبیت تلفن های همراه در دهه 1970، پست صوتی در دهه 1980، و اینترنت و وب جهانی در دهه 1990 به تدریج راه را برای محل کار مجازی هموار کرد. با تغییرات تمدن بشری، ساختارهای سازمانی نیز متحول شدند.

در دوران پیش از تاریخ، دوران کوچ نشینی شکارچیان و گردآورندگان اولین باری بود که انسان در گروه های کوچک با دیدگاه مشترک «بقا» گرد هم آمد. سپس تمدن کشاورزی آمد که منجر به رشد سلسله مراتب در سازمان ها شد. این امر با تولد سازمان های بوروکراتیک دوران صنعتی همراه شد. با ظهور عصر اطلاعات، شکل جدیدی از ساختارهای سازمانی به وجود آمده است که به سازمان های شبکه ای معروف است. و تیم‌های مجازی جدیدترین کلمه کلیدی در محافل شرکتی قرن بیست و یکم هستند.

تعریف تیم مجازی

تیم‌های مجازی گروهی از افراد هستند که در مناطق زمانی، فرهنگ‌ها، زبان‌ها یا قومیت‌های مختلف پراکنده شده‌اند که با یک هدف مشترک متحد شده‌اند. به گفته پاول، پیکولی و آیوز، تیم مجازی به عنوان گروه‌هایی از کارگران پراکنده جغرافیایی، سازمانی و/یا زمانی که توسط فناوری‌های اطلاعاتی و مخابراتی گرد هم آمده‌اند تا یک یا چند وظیفه سازمانی را انجام دهند، تعریف می‌شود. به طور کلی تیم های مجازی برای یک دوره زمانی موقت برای دستیابی به یک کار مهم، مثلاً حل مشکل یا توسعه محصول جدید، تشکیل می شوند. یک مثال کلاسیک تیم مجازی است که توسط Whirlpool Corporation در اواخر دهه 1990 برای بخش توسعه محصول جدید خود تشکیل شد. کارشناسان از ایالات متحده، برزیل و ایتالیا گرد هم آمدند تا یک تیم مجازی برای ساخت یخچال بدون کلروفلوئوروکربن تشکیل دهند.

ارتباط تیم های مجازی

با توجه به افزایش رقابت در بازار، تمرکززدایی و جهانی شدن فرآیندهای کاری و پیشرفت در فناوری اطلاعات و ارتباطات، سازمان ها خواستار انعطاف و چابکی در ارائه محصولات و خدمات خود هستند. تیم های مجازی نقش کلیدی را برای برآورده کردن این خواسته ها ایفا می کنند. از آنجایی که سازمان‌ها به مبارزه برای استعدادهایی که به سرعت در حال تبدیل شدن به یک منبع کمیاب است ادامه می‌دهند، ساختار تیم مجازی به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا از استعدادهای موجود در سراسر مرزها استفاده کنند. سازمان‌های بیشتری از رویکرد تیم مجازی برای کاهش هزینه‌های عملیاتی خود، تشویق به اشتراک گذاری دانش در میان کارکنان خود برای ارتقای یادگیری سازمانی و گسترش ساعات کاری خود به 24/7 با استفاده از مناطق زمانی مختلف اعضای تیم مجازی استفاده می‌کنند. به عنوان مثال Sun Microsystems در سال 1998 ابتکاری به نام “برنامه کار باز” آغاز کرده بود که از کارمندان خود حمایت می کرد تا از هر کجا و در هر زمان کار کنند (کار از راه دور). تا سال 2007، این امر منجر به صرفه جویی هنگفتی در هزینه برای سازمان شد، به میزان 68 میلیون دلار.

محدوده تیم های مجازی

اگرچه تیم های مجازی به شدت به فناوری اطلاعات و ارتباطات متکی هستند، اما این تنها به صنعت فناوری اطلاعات محدود نمی شود. امروزه تقریباً تمام بخش‌های صنعت از ساخت‌وساز، تولید، مراقبت‌های بهداشتی و خودرو گرفته تا خرده‌فروشی و غیرانتفاعی از تیم‌های مجازی بهره می‌برند. در سرتاسر جهان، از یک سو سازمان‌های بزرگ‌تری مانند هیولت پاکارد، ویرپول، تگزاس اینسترومنتز، بریتیش پترولیوم و غیره با منابع و قابلیت‌های عظیم خود از مزایای تیم‌های مجازی برای افزایش بهره‌وری و خدمات خود به مشتریان استفاده می‌کنند، از سوی دیگر، سازمان‌های کوچک و شرکت های متوسط ​​(SME) از آن برای افزایش رقابت خود استفاده می کنند. موفقیت شرکت های کوچک و متوسط ​​به دو عامل، یعنی کیفیت محصول و بهره وری بستگی دارد. به منظور حفظ رقابت جهانی، شرکت‌های کوچک و متوسط ​​(SMEs) می‌توانند از اشتراک دانش و سیستم‌های مشارکتی تیم‌های مجازی برای ادغام با فروشندگان، مشتریان و تامین‌کنندگان خود استفاده کنند. تقریباً تمام وظایف اصلی یا نقش های شغلی مانند تحقیق و توسعه، فروش، مهندسی، مالی، تدارکات و منابع انسانی را می توان در یک محیط مجازی انجام داد.

نتیجه

به گفته روانشناسان اجتماعی، روابط انسانی قوت خود را از نزدیکی فیزیکی افراد می گیرد. با توجه به این واقعیت که اعضای تیم مجازی تعاملات حضوری محدودی دارند یا بدون آن، چالش‌های بی‌شماری را ایجاد می‌کند. برای موفقیت تیم های مجازی، غلبه بر تفاوت های فرهنگی، موانع ارتباطی، جنگ قدرت و تضاد برای ایجاد اعتماد، همکاری و تعهد در بین افراد مهم است. اگرچه دشوار به نظر می رسد، اما مطمئناً می توان از طریق رهبری مؤثر به آن دست یافت. با وجود استراتژی‌ها، فرآیندها و ابزارهای مناسب، سازمان‌ها می‌توانند از این روند عصر جدید تیم‌های مجازی سود زیادی ببرند.